کریم رشید

طبیعت زیباست اما گاهی توان و انرژی انسان را بی اثر می کند. ما نیز جزئی از این طبیعت هستیم با این تفاوت که قادریم فناوری های جدیدی ایجاد کنیم. ما در مدت زمان کوتاهی به اینجا آمدیم و با کامل کردن اشیا، خلق و ایجاد یک فکر و ایده اصیل و تنها با تأثیر گذاشتن بر فرهنگ راضی و خشنود می شویم.

من می خواهم دنیا را تغییر دهم. شاید این ادعا کمی اغراق آمیز به نظر برسد، اما من تنها کسی هستم که می خواهم با ذهن انتخابگرم شیوه زندگی امروزی را از نو بسازم. من عاشق چیز های بدیع و الهام بخش هستم. گاهی اوقات تصور می کنم تنها برای خلق اشیای جدید به این دنیا آمده ام. اشیای جدیدی که با مفاهیم فرهنگی زندگی امروزی کاملاً مطابقت دارند؛ اشیای طبیعی و مصنوعی که از ارتباطات، اطلاعات، وسایل سرگرمی و فناوری های نوین الهام گرفته شده اند.

ما با طراحی و ساخت مواد جدید و جذب انرژی در عصر دیجیتال می توانیم بر تمامی فرهنگ ها تأثیر بگذاریم و فرهنگ واحد جهانی خلق کنیم. روند صنعتی جدید و مواد جدید و بازارهای جهانی همگی این امکان را به ما می دهند که شکل زندگی مان را دوباره تغییر دهیم. کاری که من به شدت به آن علاقه دارم طراحی مواد جدید است. زیرا معتقد هستم فرهنگ جدید به اشکال و فرم های جدید نیاز دارد. هدف و علاقه من به وجود آوردن ابزاری است که با محیط اطرافمان متناسب باشد و ما را به ایجاد تجربیات مثبت و تازه سوق دهد.

من کارم را با این تعریف مطابقت می دهم: تأثیر متقابل مینیمال اشیا بر یکدیگر. حتی معتقد هستم که اشیا به گونه ای هرچند ناچیز و غیر مستقیم با هم به گفت و گو و دیالوگ می پردازند.

کار من این است که با تکنولوژی برتر میان ابعاد و اندازه های خالص و ارگانیک، آمیزش ایجاد کنم. زیرا به عقیده من ارتباط نزدیک فرمی میان آنها و ارائه یک دید قوی، احساس راحتی و لذت به ما می دهد. من به شدت به دوباره اندیشیدن به اشیای خسته کننده ای که دور و برمان را شلوغ کرده علاقه مند هستم تا محیط اطراف و محل زندگی مان را با پیشنهاد طرح های جدید برای مطابقت با زندگی و بازار امروزی تغییر دهم.

طراحی به شدت بر زندگی روزمره ما تأثیر می گذارد. تحقیقات علم رفتار شناسی امروزه ثابت کرده است که وسایل و ابزارآلاتی که ما از آنها استفاده می کنیم بر جسم، روح و رفتار های اجتماعی مان به شدت تأثیر می گذارد. از این رو من به لحاظ مادی و معنوی بر ابعاد چند گانه اشیا توجه کرده و به آنها زندگی می بخشم. کار من مطالعه روی احتمالات و اندیشیدن شق های گوناگون است که جامعه امروزه ما را به شدت با آن درگیر کرده است. به عنوان یک هنرمند و طراح با دیدی هنری به تولیدات صنعتی و هر چه کارآمد تر کردن آنها می اندیشم.

این ها عقاید کریم رشید طراح برجسته بین المللی است که به سال 1960 در شهر قاهره مصر به دنیا آمد. او نیمه انگلیسی و نیمه مصری و بزرگ شده کشور کانادا است. مدرک لیسانس طراحی صنعتی خود را سال 1982 از دانشگاه چارلتون، ایالت اوتاوا کانادا دریافت کرد. تحصیلات و مطالعاتش را در نپال و ایتالیا زیر نظر اتوره سوتساس ادامه داد و سپس در بازگشت به کانادا حدود هفت سال با طراحان صنعتی “کن” همکاری کرد. در کنار همکاری اش با کن طی سال های 1991- 1985 با مجموعه “مد بابل” نیز همکاری داشته است.
کریم رشید نخستین مجموعه شخصی خود را در سال 1993 در نیویورک به نمایش گذاشت. وی با شرکت های بین المللی متعددی همکاری کرده و به دلیل کار های منحصر به فردش جوایز بی شماری را از آن خود ساخته است، که از جمله آن می توان به: قهرمان طراحی کانادایی در 2001، جایزه دایملر کرایسلر در 1999، جایزه جورج نلسون در 1999، مدال نقره ای ایده در 1999 جایزه موزه هنر فیلادلفیا در 1999، جایزه طراح هنری سال 1998 موزه بروکلین، مدال طلای طراحی نوین 2001 و بسیاری دیگر اشاره کرد.

کریم رشید بالغ بر 70 نوع مجموعه نمایشگاه دائمی طراحی صنعتی دارد که در موزه هنر فیلادلفیا، موزه هنر های مدرن نیویورک، موزه هنر های تزئینی مونترال، موزه هنرهای مدرن شیکاگو، مرکز وکسنر، کلومبوس، اوهایو، تورنتو، موزه ملی کوپر هویت، موزه هنر لندن، ونکور، توکیو و موزه هنر های معاصر میامی در معرض دید علاقه مندان قرار گرفته است.

طرح های دیگر او نیز در نمایشگاه هایی همچون: پروژه های جفری دیچ نیویورک، گالری ساندرا جرینگ، گالری ایده توکیو، گالری جان وبر نیویورک، گالری توتم نیویورک، گالری رایس هیستون، گالری سنت کپ سانفرانسیسکو و موزه هامبورگ به نمایش گذاشته شده است.

آثار مکتوب کریم رشید نیز در کتاب سال های طراحی بین الملی 8 الی 15 و کتاب سال طراحی صنعتی 6 و 7و کتاب های طراحی نوین و برگزیده یک و 2 و مجلاتی همچون نیویورک تایمز متروپولیس جی کیو، مجله گرافیک ای دی، اکسیس دوموس، وایند، نیکی، آژور، اینترنی، ابیتار، طراحی انگلیسی دن، بلو پرینت، والپیپر، ویگ، مد، بازهار هارپر، میرابلا، لوآفیشیال، جلوس، نیلون، فرم، تایم، ارنا، هوم اند هاوس، متروپولیتن هوم، مجله نیویورک و مانیومنت به چاپ رسیده است.

کریم رشید یکی از شخصیت های برجسته در زمینه های طراحی محصول، طراحی داخلی، مد، مبلمان، نور پردازی و هنر است. رشید اکنون در نیویورک فعالیت می کند و به عنوان یکی از ستارگان طراحی محصول بین المللی شناخته شده است. معروفیت او بیشتر به خاطر ایجاد حساسیت عمومی در توجه به طراحی آزاد است. طراحی محصولات کارخانه های معظمی همچون متد، پرادا، السی، درت دویل و ایسی مایک بر عهده اوست.

کریم رشید زیبایی شناسی طراحی محصولات را بر اساس فرهنگ استفاده آنها کاملاً تغییر داده است. امروزه وی بیش از دو هزار نوع محصول را وارد خط تولید کرده و در قلمرو معماری و طراحی داخلی موفقیت های بزرگی کسب کرده است. از جمله آن می توان به طراحی رستوران مریمتو در فیلادلفیا و هتل سمیرامیس در آتن که برنده جایزه طراحی هتل اروپایی اسلیپ صفر پنج شد، اشاره کرد.

همچنین در سال 2006 موفق به دریافت دکترای افتخاری از دانشکده هنر و طراحی دانشگاه انتاریو شد. مجموعه آثار او در 14موزه جهان شامل موما، اس اف موما، نمایشگاه های هنری و گالری های مختلف در معرض دید علاقه مندان است. کریم به مدت 10سال عضو پیوسته انجمن طراحی صنعتی بوده و اکنون با عنوان استاد برجسته و سخنران میهمان در دانشگاه ها و کنفرانس های سراسر دنیا از او دعوت می شود.

از میان کتاب های رشید نیز می توان به «خود طراحی کنید»، « انقلاب» و «می خواهم دنیا را تغییر دهم» اشاره کرد. وی همچنین هجدهمین کتاب سال طراحی بین المللی 2003 را ویرایش کرده و دو CD برای نمایش لباس نیز منتشر کرده است.

وی می گوید، «هرچند کار من طراحی و ساخت اشیا است اما تجربه ای که برای اجرای هر یک از آنها به دست می آورم بسیار غنی تر از خود آنهاست. یکی از طرح هایی که سال 2001 ساختم کپسول دیجیتال بود. این کپسول نماینده تمامی اشیا به صورت انتزاعی است. تمامی مفاهیم و واژه های جدید عصر دیجیتال در نمایشگر آن به شکل دوار نشان داده می شود. در واقع این کپسول استعاره ای از تمامی اجزای دنیای کنونی است که آن را در یک دنیای مینیمال شده درون خود جای داده است.

من به عنوان یک طراح و هنرمند به ساخت محیط اطرافمان به شدت علاقه مند هستم، چرا که چیزهایی که امروزه به دنیای مان اضافه شده مشخصه بارز زمانه ماست. نام های دیجیتالی اشیا، تولیدات، دستاوردهای نوین، اختراعات کنونی، جنبش هاو خاطرات همگی و همگی روی صفحه نمایشگر قرمز دو اینچی کپسول ال-ای-دی به صورت دوار می چرخد. در واقع این کپسول نماینده فایل بندی شده زمانه ماست. من بر آنچه عصر دیجیتال، عصر اطلاعات یا سومین انقلاب صنعتی که به سی سال اخیر گفته می شود بسیار بسیار اندیشیده ام و بدین منظور هزار واژه انگلیسی که جنبه جهانی دارد را در این صفحه نمایشگر کپسول ال-ای-دی گنجانده ام. شکل دیجیتالی این کپسول با فرم سمبولیک آن همواره در تغییر دنیای دیجیتالی که در آن زندگی می کنیم کاملاً همخوانی دارد.
از دیگر مشخصه های بازر اشیای امروزی سبکی و نرمی آنها است. طی سال های اخیر دنیای پیرامون ما خیلی لطیف تر و سبک تر به نظر می رسد. اشیا بسیار سبک تر از گذشته شده اند، ماشین هایمان مدور و گرد شدند، فرم اجزای خارجی کامپیوتر هایمان منحنی های زیادی دارند. حتی ما نیز خودمان چاق تر و گردتر شده ایم. کسی چه می داند شاید این بازو ها و پاهای چاق باعث شود تا چند سال آینده مانند توپ در فضا معلق شویم!

عصر دیجیتال، عصر اطلاعات، دهکده جهانی و فرهنگ های چندگانه و تمامی واژه های صنعتی که از نخستین حرف هر کلمه گرفته شده اند؛ سمبول تغییرات فیزیکی دنیای کنونی ماست که آن را نسبت به قرون گذشته متمایز می کند. سبک بودن، استعاره ای است برای سیستم های همیشه در حال تغییر کنونی. شاید علاقه ما برای هرچه کوچک تر کردن، سبک و نرم کردن اشیا این باشد که بتوانیم با ازدیاد جمعیت راحت تر کنار هم زندگی کنیم. در واقع بتوانیم دنیایی را طراحی کنیم که بچه ها، معلولین و سالمندان بتوانند در آن احساس امنیت بیشتری کنند.

حالا که عصر کنونی ما به عصر مینیمال معروف شده آیا سبکی را می توان یک شیوه متداول نامید؟ واقعیت این است که محیط اطراف ما نیز می بایست همراه با کثرت اشیا، اشکال و فرم های قابل انعطاف تری داشته باشد تا با یکدیگر تزاحم پیدا نکند. اشیای ما به لحاظ استفاده ای که از آنها می کنیم توپ مانند شده اند زیرا از پلیمر هایی همچون رزین های مصنوعی، سنتوپرنس، اوپرنس، پلیفنس، سیلیکون و… ساخته شده اند. با فناوری های جدید و ترکیب چندین مواد اولیه می توانیم نرمی، سبکی، گرما و انعطاف پذیری ابزارآلات را به خود نزدیک تر احساس کنیم. موادی که چنین هوشمندانه طراحی و ساخته می شوند ارتباط بهتری با ما برقرار می کنند و بازخورد های قویتری به ما می دهند، به طوری که ما آنها را جزئی از خود می دانیم. فرم، جنس و رنگ مسواکی که از آن استفاده می کنیم همگی در آرامش ما نقش دارند. بالطبع انرژی که صرف کار و زندگی می کنیم کمتر تلف می شود.»

کریم رشید معتقد است امروزه طراحی زیباشناختی بر اساس معیار های پیچیده و گسترده ای همچون: تجربیات انسانی، رفتار های اجتماعی، مسائل اقتصادی‎/ سیاسی جهانی، تعاملات فیزیکی و روحی، فرم ها و اشکال متعدد، دیدگاههای نوین، شناخت و آگاهی های گوناگون و سوق به سوی فرهنگ معاصر شکل می گیرد و طراحی محصولات نیز بر اساس معیار های جمعی همچون: سرمایه گذرای ها و مشارکت های کلان، سهولت تولید، تنوع، توسعه، توزیع، نگهداری، خدمات، نصب و اجرا، کیفیت، مسائل منطقه ای و پایداری شکل می گیرد.

این چنین است که ترکیب این دو نظریه به کالا های ما شکل می دهد، همچنین فرم ها، فضاهای موجود، فرهنگ دیداری و تجربیات ما را معرفی می کند. ساختار های کمی این دو نظریه، تجارت، هویت، ارزش و مارک را می سازد. این همان تجارت زیباشناختی است. همان طور که هر تجارتی نهایتاً علاوه به رفع نیاز انسانی با زیبایی نیز ارتباط مستقیم دارد.

او می گوید: «به نظر من ما می توانیم در دنیای کاملاً متفاوتی زندگی کنیم، دنیایی که از کالاهای جدید و طرح های بدیع سرشار است و تمامی فضاهای موجود مان را پر کرده است. همان طور که پیش از این طراحی بخشی از زندگی ما بوده است. ما سیستم های طراحی شهری و کالا داشته ایم. هر چند امروزه طراحی های نوین برای رفع مشکلات مان اجرا نمی شوند بلکه تنها سعی دارند به هر چه زیباتر و کار آمدتر کردن کالا ها و محیطی که در آن زندگی می کنیم، کمک کنند. به طور کلی می توان گفت علم طراحی به طور بالقوه و طبق نظریه های زیباشناسی و تجربیات عملی قوی، به بهتر زندگی کردن ما کمک می کند.

آرزوی قلبی من این است که بشر امروز بتواند در زمانه واقعی خود در دنیای کنونی زندگی کند و حسرت های گذشته خود را فراموش کند. ما باید به لحظه لحظه عصر کنونی خود واقف باشیم و نسبت به هر یک از جنبه های آن آگاهی داشته باشیم. اگر طبیعت انسان این گونه بود که در گذشته زندگی کند، تغییر دنیا، طبیعت او را نیز تغییر می داد.

وقتی از کریم رشید پرسیده می شود در حال حاضر روی چه پروژه مهمی کار می کند، پاسخ می دهد: «برای من همه پروژه ها مهم هستند. کتاب اخیرم با عنوان “خود طراحی کنید – به نحوه کار کردن، زندگی کردن و عشق ورزیدن خود دوباره بیندیشید” از انتشارات هارپر کالینز منتشر شد، در این کتاب 32 طرح جدید مبلمان در سالن نمایشگاه میلان ایتالیا در معرض دید قرار گرفت که شرکت های بزرگی آنها را تولید کردند. تمامی آنها در سال 2006 به تولید انبوه رسیدند. همچنین یک گالری از طرح های پیشین از جمله جارو برقی دستی برای درت دویل و نمایشگاه فروشگاه لباس مسکو، رستورانهایی در نیویورک، شانگهای و بلگراد، همچنین یک حمام و لباس های زنانه و مردانه ورزشی برای شرکت ارنا کره، سی قطعه مبل برای فیلیپین، یک مجموعه جدید عینک آفتابی برای شرکت سی سوئد، بطری صابون برای متد و… همچنین طرح های تازه ای برای مجلات مد برزیل، بطری آب، سرامیک، گوشی همراه، ابزار آلات شیشه ای و جلد سی دی و یک فیلم علمی تخیلی انیمیشن و چند نمایشگاه هنری دیگر که در پیش دارم.

اظهارات او که تعجب خبرنگاران را برانگیخته بود با مزاحش کامل شد.
پرسیدند با وجود این همه کار و سفر، پس کی استراحت می کنید؟
پاسخ داد: « تنها وقتی که برای مصاحبه دعوت می شوم!»
کریم رشید با یک تیم پانزده نفری کار می کند اما وقتی روی طرحی کار می کند بسیار متمرکز است. وی معتقد است: «حتی اگر می خواهید استراحت کنید روی استراحت تمرکز کنید. بدون تمرکز روی کاری که می کنید هرگز موفق نمی شوید. به عبارت بهتر اگر خود را برای کاری که تجربه اش را دارید وقف کنید، زندگی تان کاملاً متعادل و موفق پیش می رود.»

برخی از پروژه های کریم رشید :
:: داروخانه ی اوزا دراویلیا
:: رستوران سوئیچ