آشنایی با خانه دکتر محمد مصدق – البرز

خانه دکتر محمد مصدق با قدمت دوره قاجاریه در استان البرز، شهرستان ساوجبلاغ، روستای احمدآباد قرار دارد.
این خانه در جنوب روستای احمدآباد در داخل زمینی که در اصل ملک مادری دکتر مصدقبود، درون حصاری چینه‌ای که با کاه‌گل روکش شده بود ساخته شد.
حصار خانه دکتر مصدق دارای یک درب اصلی در شمال و یک درب فرعی کوچک در غرب است. درب اصلی شامل ۲ لنگه درب فلزی بزرگ می‌شود.
این خانه به طور کلی از ۲ بخش ساختمان مسکونی و حیاط وسیع که دور تا دور آن را احاطه کرده تشکیل شده است.
خانه دکتر مصدق بنای آجری ساده‌ای است با پلان مستطیل شکل در ۲ طبقه. بام آن نیز به صورت شیروانی فلزی است که چند دودکش آجری در میان آن قرار دارد.
در طبقه اول این خانه ۴ اتاق و ۵ قسمت دیگر شامل ایوان، فضای تقسیم کننده، سرویس بهداشتی، کفش کن، و انبار وجود دارد.
به طور کلی وضعیت ظاهری خانه دکتر مصدق یادآور یم کوشک ساده دوران قاجار است. مشخصه‌هایی چون مصالح آجری، تزئینات محدود و مختصر، ایوان‌ها و ستون‌های چهارگوش، اتاق‌های ساده، درها و پنجره‌های چوبی و بام شیروانی دلیلی بر این ادعا هستند. در یکی از اتاق‌های این خانه خودرو وزارتی دکتر محمد مصدق نگهداری می‌شده است.
دکتر مصدق در دوره ششم مجلس شورای ملی به مجلس راه یافت و پس از پایان این دوره به علت دخالت دولت در انتخابات مجلس، از سیاست کناره گرفت و در این خانه سکنی گزید.
وی وصیت کرده بود او را پس از مرگ کنار شهدای ۳۰ تیر در ابن بابویهدفن کنند، ولی با مخالفت محمد رضا پهلوی رو به رو شد و وی را در سال ۱۳۴۵ در یکی از اتاق‌های همین خانه به خاک سپردند.
در ضلع شرقی این خانه بعدها ساختمانی جدید ساخته شد و به عنوان «موزه و کتابخانه دکتر محمد مصدق» مورد استفاده قرار گرفت.
خانه دکتر مصدق در سال ۱۳۷۹ توسط سازمان میراث فرهنگیبا شماره ۲۹۴۳ در فهرست اثار ملی ایران به ثبت رسید.