معماری کاخ مرمر.لئون تادوسیان

کاخ مرمر یکی از کاخ‌های تاریخی تهران است که بنای آن به دستور رضا شاه پهلوی و با معماری لئون تادوسیان به سرانجام رسید.

این کاخ در ابتدا به عنوان محل کار رضاشاه مورد استفاده قرار می‌گرفت و تا پیش از تدوین قانون خزانه ملی، جواهرات ملی ایران از کاخ گلستان به این کاخ منتقل شده و در زیر زمین آن نگهداری می‌شد.

در سال‌های نخست سلطنت محمدرضا پهلوی، از این کاخ به عنوان دفتر رسمی شاه و محل برگزاری ملاقات‌ها و شرفیابی‌ها استفاده می‌شد. فوزیه و محمدرضا پهلوی در این کاخ با یکدیگر زندگی می‌کردند و نامزدی او با فرح پهلوی در این کاخ برگزار شده است. با وقوع حادثه ترور شاه در محوطه این کاخ، دفتر ویژه شاه به کاخ صاحبقرانیه منتقل شد، این کاخ در سال ۱۳۵۵ به موزه تبدیل شد و تا سال ۵۷ با عنوان «موزه پهلوی» برای عموم مردم قابل بازدید بود. از جمله موارد به نمایش آمده در این موزه، لباس افسری و کلاه گلوله خورده شاه در واقعه ترور ۱۵ بهمن ۱۳۲۷ بود.

پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران، موزه پهلوی تعطیل شد و از این کاخ مدتی به عنوان مقر کمیته انقلاب اسلامی استفاده می‌شد. پس از مدتی این کاخ متروک ماند تا در اواسط دهه ۱۳۷۰ خورشیدی، مجمع تشخیص مصلحت نظام به این کاخ نقل مکان کرد. امروزه از این بنا در مکاتبات دولتی به عنوان ساختمان قدس یاد می‌شود. بخش هایی از کاخ مرمر در سال ۱۳۸۷ مرمت و بازسازی شد.

بهروز احمدی، معمار ایرانی، طراح بنایی ۵ طبقه زبرزمین و در زبر کاخ مرمر بود که اکنون از آن با نام «موزه قرآن» یاد می‌شود.

زمین این بنا در ابتدا متعلق به شاهزادگان قاجاری و از جمله خاندان فرمانفرمائیان بود. گنبد این بنا برگرفته از گنبد مسجد شیخ لطف الله اصفهان است که به وسیله حسین لرزاده کاشی کاری شده است. ساختمان کاخ مرمر در سال ۱۳۱۶ به پایان رسید و در ساختن آن اساتید معماری و هنرهای تزیینی سنتی مانند استاد محمدکاظم صنیع‌خاتم و حسین طاهرزاده بهزاد مشارکت داشتند.

مساحت ساختمان آن ۲۸۷۰ متر مربع است و در زمینی به وسعت ۳۵۴۶۲ متر مربع ساخته شده است.

کاخ مرمر معماری فوق العاده ای دارد. از جمله باید به خاتم کاری های تالار خاتم آن اشاره کرد که در نوع خود بی نظیر هستند. در تالار خاتم کاخ مرمر همه چیز از دیوار و سقف گرفته تا نوشت افزار و میز تحریر همه خاتم کاری شده اند. این تالار را استاد محمد صنیع خاتم با همراهی چند صنعتگر سرشناس دیگر خاتم کاری کرده و آراسته اند. همه خاتم کاری ها در اشکال شش ضلعی که خود از مثلث های متساوی الاضلاع تشکیل شده اند، ساخته شده اند.

این کاخ در محل تقاطع خیابان امام خمینی (سپه سابق) و خیابان ولیعصر (پهلوی سابق) واقع شده است.