فرشید موسوی

تحریریه آرشیتکت:

فرشید موسوی در سال ۱۹۶۵ در شهر شیراز متولد شد و در سن ۱۸ سالگی به عنوان دانشجوی معماری در دانشگاه داندی (Dundee) بریتانیا پذیرفته شد. بعد از اتمام تحصیل در دانشگاه داندی و یک سال کار در کارگاه ساختمان رنزو پیانو در جنوا، مشغول به تحصیل در مدرسه معماری بارتلت در کالج لندن شد. او در سن ۲۴ سالگی و در هنگام تحصیل برای کسب مدرک کارشناسی‌ارشد معماری در دانشگاه هاروارد، آلخاندرو زائرا پولو، شوهر و همکار آینده خویش را ملاقات کرد.

این دو جوان هدف مشترکی داشتند و برای رسیدن به آن سخت تلاش می‌کردند و آن چیزی نبود جز بیرون کشیدن مباحث و طرح‌های آوانگارد از برج‌های عاج مدارس معماری. موسوی در سال ۱۹۹۱ از دانشگاه هاروارد فارغ‌التحصیل شد و همکاری با زائرا پولو در دفتر کولهاس (Rem Koolhaas) رتردام را آغاز کرد. بعد از دو سال همکاری، آن‌ها با یکدیگر ازدواج کرده و «دفتر معماری خارجی» (FOA) در لندن را راه‌اندازی کردند. آن‌ها در هنگام تاسیس این شرکت، برای تدریس در انجمن معماری در آن شهر به سر می‌بردند. این زوج معمار بعدها در دانشگاه‌های پرینستون، یو.سی.ال.ای و کلمبیا در امریکا نیز به تدریس معماری پرداختند. اما سال ۱۹۹۵ نقطه عطفی برای شرکت نوپای آن‌ها بود. FOA در مسابقه بین‌المللی طراحی فرودگاه بین‌المللی یوکوهامای ژاپن شرکت کرد و برنده نهایی آن شد.
فرشید موسوی و زائرا پولو بعد از زوج رنزو پیانو و ریچارد راجرز که بیست سال قبل برنده مسابقه‌ای در این سطح شده بودند، جوان‌ترین معمارانی بودند که توانسته بودند در سطح بین‌المللی اینچنین بدرخشند.
اولین پروژه‌ای که توسط FOA و در سال ۱۹۹۸ به اتمام رسید ساخت رستوران بلگو در بیشه لدبروک شهر لندن بود.
هفت سال بعد از برنده شدن طرح فرودگاه یوکوهاما توسط فرشید موسوی و شوهرش، ساخت این بنای مهم به پایان رسید و شرکت آن‌ها برای معرفی معماری انگلستان در بی‌ینال معماری ونیز توسط کنسولگری بریتانیا انتخاب شد که مصادف بود با انتخاب خانم موسوی به عنوان پرفسور آکادمی هنرهای زیبای وین. سال ۲۰۰۳ سال چندان موفقی برای آن‌ها نبود چون طرح آن‌ها برای مسابقه بزرگ معماران جهان در نیویورک موفقیتی کسب نکرد ولی سال بعد را می‌توان یکی از موفق‌ترین دوره‌های کاری FOA نامید. افتتاح پارک آودیتوریوم در میدان فرهنگ‌های بین‌المللی در بارسلونا، نمایشگاهی از کارها و طرح‌های شرکت در انستیتوی هنرهای مدرن در لندن، برگزیده شدن به عنوان یکی از معماران مناقصه المپیک ۲۰۱۲ لندن و برنده شدن طراحی ساختمان جدید موسیقی و تئاتر BBC در وایت سیتی لندن از موفقیت‌های بی‌شمار آن‌ها در سال ۲۰۰۴ بود.
FOA به سرپرستی خانم موسوی و آقای پولو طرح‌های بسیار زیادی را به اتمام رسانده و یا در حال اجرا دارد که از جمله‌ آن‌ها می‌توان از انتشارات دالنیوک در شهر کتاب کره ‌جنوبی، ساختمان تئاتر شهرداری توربیخا در اسپانیا، مجتمع اومرانیه در استانبول، مجتمع مسکونی کارابانچل در مادرید، مرکز تکنولوژی بارسلونا، دپارتمان جان لوییز، کالج طراحی ریونزبورن و ساختمان سه‌گانه EC3 در انگلستان، انستیتوی پزشکی قانونی مادرید و برج مسکونی دورانگو در اسپانیا نام برد.
طرح‌هایی که آن‌ها ارائه می‌دهند این حس را به انسان القا می‌کند که گویی یک جراح پلاستیک پوسته زمین را در اختیار گرفته و به آن شکل می‌دهد. ساختمان‌ها به مناظر و مناظر به ساختمان‌ها تبدیل می‌شوند و انسان و طبیعت یکدیگر را در آغوش می‌گیرند. شاید همین نگرش به معماری باشد که FOA را به یکی از خلاق‌ترین و مهم‌ترین شرکت‌ها در زمینه طراحی ‌شهری و معماری مناظر در جهان بدل ساخته و جوایز بسیاری را برای آن‌ها به ارمغان آورده است؛ جوایزی همچون: چهار جایزه اروپایی RIBA در سال‌های ۲۰۰۸، ۲۰۰۶، ۲۰۰۵ و ۲۰۰۴، جایزه معماری ELLE اسپانیا، جایزه تجاری اروپا برای در نظر گرفتن مسائل محیطی در مجتمع استانبول، جایزه معمار سال اسپانیا، جایزه توپوگرافی در بی‌ینال ونیز، جایزه معماری اریک میرالس، جایزه بین‌المللی معماری داخلی FX، مقام دوم مسابقات بین‌المللی بازسازی ساختمان‌های کنار آب در تنه‌ریف اسپانیا و ده‌ها مورد دیگر.
شایان ذکر است که خانم موسوی در رقابت برگزارشده برای طراحی سینما آزادی در سال ۱۹۹۷ نیز با طرحی بسیار جالب و تاحدی شبیه به ساختمان جعبه موسیقی BBC، شرکت کرد که البته برنده آن مسابقه شناخته نشد.

فرشید موسوی استاد بخش معماری دانشگاه هاروارد است. او این رشته را در دانشگاه های GCD، کالج لندن، داندی و مدرسه معماری بارتلت تدریس می کند. پیش از تاسیس دفتر معماری خارجی همراه با آلخاندرو زارا یولو در سال ۱۹۹۲ در لندن، موسوی مسوولیت طراحی ساختمان رنزوپیانو در جنوا و اداره دفتر معماری کلان شهر روتردام را نیز بر عهده داشت.

با توجه به اینکه موسوی استادی متعهد و بسیار برجسته است در دانشگاه های UCLA، کلمبیا، پرینستون و چند مدرسه معماری دیگر در اروپا به عنوان ناظر فعالیت می کند.
خانم موسوی به مدت ۸ سال در اتحادیه معماری لندن مشغول به تدریس بود و در این مدت ریاست موسسه معماری فرهنگستان هنرهای زیبا در وین را نیز بر عهده داشت. علاوه بر سرپرستی این فرهنگستان فرشید موسوی بین سال های ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۵ در این موسسه به تدریس نیز مشغول بود.

شرکتی که فرشید موسوی در لندن تاسیس کرده و به نام دفتر معماری خارجی (FOA) مشغول به فعالیت است به عنوان یکی از برجسته ترین و خلاق ترین شرکت های معماری در طراحی های شهری و چشم اندازها در سراسر جهان به حساب می آید. این شرکت تا به حال پروژه های بین المللی زیادی در نقاط مختلف جهان اجرا کرده است که اکثر آنها نامزد کسب جایزه های بین المللی در طراحی بوده اند.
از این طراح ها می توان به گذرگاه دریایی یوکوهاما در ژاپن، پارک بزرگ بارسلونا همراه با تالارهای کنفرانس محوطه سرباز، هتل بلومون در گروننیگن هلند، ساختمان پلیس بزرگ بارسلونا همراه با تالارهای کنفراس محوطه سرباز، هتل بلومون در گروننیگن هلند، ساختمان پلیس در لاویلا یویاسا اسپانیا و غرفه نمایشگاه صادرات بین المللی اسپانیا اشاره کرد.
از طرح های در دست احداث FOA هم می توان از ساختمان تئاتر ترودیا (در اسپانیا) مرکز فن آوری لوگو ونو و مرکز اسکان اجتماعی مادرید نام برد. FOA در کشورهای دیگر هم طرح هایی در دست ساخت دارد. ساختمان اصلی ناشران در پاجو کره جنوبی، مرکز جدید موسیقی BBC در لندن، دانشگاه هنر و طراحی در انگلستان و دفاتر کار مختلف با مقیاس بزرگ در هلند از طرح های هستند که توسط FOA در حال اجرا و ساخت می باشند.

اکثر فعالیت های این شرکت و طرح های در دست اقدام FOA در تعداد زیادی کاتالوگ به چاپ رسیده اند و به این وسیله این فعالیت ها به مردم معرفی می شوند. فرشید موسوی علاوه بر اینکه عضو ثابت کمیته طراحی بین المللی (IDC) در لندن است یکی از اعضای گروه مشاورین معماری و طراحی پارلمان انگلستان نیز به شمار می آید.
در نوامبر ۲۰۰۵، هم موسوی به عنوان مسوول کمیته برگزارکننده اعطای جوایز معماری «آقاخان» برگزیده شد.

……………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………

جوایز دریافتی و افتخارات
سال ۲۰۰۵:
جایزه چارلز نیکس
اولین جایزه نمایشگاه بین المللی آیچی پاویلیون اسپانیا در مسابقات ژاپن

سال ۲۰۰۴:
– جایزه نقشه کشی معماری برای پارک نوارتیس و پارکینگ بزرگ بازل در مراسم سالانه ونیز

سال ۲۰۰۳:
جایزه اریک میرالز برای معماری «بندر بین المللی یوکوهاما» در مادرید – جایزه «معماری کاناگاوا» برای معماری «بندر بین المللی یوکوهاما» در ژاپن
اولین جایزه مسابقات طراحی مرکز موسیقی BBC در لندن

سال ۲۰۰۲:
نامزد کسب عنوان برتر مسابقات طراحی WTC در نیویورک

سال ۲۰۰۱:

– انتخاب به عنوان برترین معمار در مسابقه بین المللی طراحی بانک Entry South در لندن

سال ۲۰۰۰:
– انتخاب به عنوان برترین معمار طراحی سالن های کنفرانس و پارک South-Eastern در بارسلونا

سال ۱۹۹۹:
کسب عنوان برترین طراح داخلی برای طراحی بهترین محل بازی سرپوشیده

سال ۱۹۹۸:
کسب مقام دوم در مسابقات بین المللی بازسازی ساختمان های کنار آب در تنه ریف اسپانیا

سال ۱۹۹۷:
کسب عنوان دوم مسابقات طراحی میونگ دانگ در کره جنوبی

سال ۱۹۹۷:
برنده طرح سینما آزادی تهران . ایران

سال ۱۹۹۵:
برنده جایزه طراحی بندر بین المللی یوکوهاما
سالن های همایش و پارک ساحلی بارسلونا، اسپانیا (جنوب غربی)

……………………………………………………………………………………………………………

مصاحبه ی فرشید موسوی
خوشبختم از آشنایی با دو معمار ایرانی از تبریز
من در حال حاضر مشغله زیادی دارم، اما خوشحال خواهم شد که به مصاحبه شما کمکی نمایم. سؤالاتتان را از طریق ایمیل برایم ارسال کنید و من نیز تلاش خواهم نمود که به بهترین نحو ممکن به آنها پاسخ دهم.
با بهترین آرزوها
فرشید.
خانم موسوی لطفا کمی راجع به بیوگرافی و تحصیلات خود برایمان بگویید:
من در شیراز متولد شدم چرا که مادرم اهل آنجا بود اما تا 13 سالگی در ساری زندگی کردم به جهت اینکه پدرم اهل آنجا بود، تا 13 سالگی در ساری تحصیل کردم و پس از آن به انگلستان نقل مکان کردیم.
در ابتدا معماری را در دانشگاه داندی (Dundee) اسکاتلند و سپس در دانشگاه لندن در شهر لندن تحصیل نمودم سپس برای تحصیلات تکمیلی (Post Graduate) به دانشگاه هاروارد(Harvard University) در بوستون آمریکا رفتم.

لطفا کمی درباره ایده ها، نظرات و سبک معمارانه خود توضیح دهید:
این سوال بسیار وسیع و گسترده است و می باید طوری طبقه بندی شود که قادر باشم در مصاحبه ای از طریق ایمیل به آن به طور مؤثری جواب بدهم.
اما درباره سبک: شاید به سبک به عنوان “روشی برای نمود” (The Way of Performance) علاقمندم تا یک “فراوری یا بازده” (Output)، اگرچه این دو مفهوم به شکل نزدیکی با هم در ارتباط هستند.
نظر شما درباره معماری ایران در عصر حاضر چیست؟
من ابدا نمی توانم درباره معماری امروز ایران نظری دهم، چرا که در 13 سالگی و در حالی که در آن وقت معمار هم نبودم، ایران را ترک گفته ام.
نظر شما در مورد روند تدریس معماری در ایران چیست؟ آیا کارا و مؤثر است؟
اگر منظور شما آموزش معماری در ایران است، باز هم هیچ آگاهی نسبت به آن ندارم و نمیدانم معماری چگونه در ایران تدریس می شود.
اگر سیستم آموزش معماری ایران اصلاح شود، مسأله معماری ایران حل خواهد شد؟
اگر در ایران دروس دانشگاهی و تمرینات عملی نزدیک و به هم پیوسته باشند، این آموزش اصلاح یافته باعث بهبود تمرینات عملی در ایران خواهد شد. هر چند من مطمئن نیستم که این مورد و مسأله معماری ایران باشد.
در موارد دیگر، بهبود آموزش همیشه به معنی بالابردن استانداردهای آموزشی برای دانش آموختگان بعدی می باشد که این رویه در مسیر صحیح تری می باشد.
آیا خود شما مایل به تدریس در ایران هستید؟
مسلما بله. این پیشنهاد برایم دل انگیز و فریبنده نمود، هر چند که در حال حاضر زندگی من در انگلستان است.
حال نظر شما درباره تاریخ گرایی و معماری تاریخی در ایران چیست؟
تاریخ قسمتی از فرهنگ است و ایران صاحب تاریخی غنی در معماری است و این تاریخ قسمتی از تاریخ معماری جهان نیز هست و از این رو می بایست گرامی داشته شده و نگهداری و حمایت شود.
ما می بایست که به این گذشته ببالیم. اما نظر شخصی من این است که ما نیز می باید متعهد به تولید معماری با همان کیفیت باشیم اما از طریق خلاقیت، هم عصری و مطابقت با نیازهای حال حاضر.
بدیهی است که کپی کردن از تاریخ برابر با تولید معماری با همان روح و حال و هوایی نیست که پیشینیان ما، آنها را به مثابه نمونه هایی اصلی در زمان، تولید کردند.

……………………………………………………………………………………………………………

طرح فرشید موسوی در دوسالانه ونیز ۲۰۱۲

Osanbashi Pier در یوکوهاما در ژاپن

گذرگاه دریایی یوکوهاما

هتل بلومون

مجتمع مسکونی Défense Nanterre در پاریس

موزه هنر کلیولند