زرهــیبر تن ساختمان
این بنا در برابر بازدیدکنندگانش گارد گرفته و به بناهای سالخورده اطرافش بیاعتناست. اینها وصف شلوغترین مرکز خرید انگلستان است اما آیا این بنا محبوب هم هست؟
مرکز خرید بولرینگ در بیرمنگام انگلستان، یکی از بزرگترین مراکز خرید در اتحادیه اروپاست که بهدلیل ظاهر نامتعارف خود، به یکی از مراکز توریستی و مهم این شهر بدل شده و گردشگران زیادی را به خود جذب میکند. این فروشگاه چهار طبقه، ۳۷ متر ارتفاع دارد و توسط شرکت معماری «سیستمهای آینده» طراحی شده است. عملیات احداث این بنا در سال ۱۹۹۹ میلادی آغاز شد و در سال ۲۰۰۳ میلادی کامل شده و به بهرهبرداری رسیده است.
ساختمان بولرینگ بهعنوان قلب پرزرقوبرق بیرمنگام، شامل دو ساختمان مجزاست که با یک تونل به یکدیگر وصل میشوند و در مجموع با بیش از ۱۶۰ فروشگاه جذاب و کامل و ۲۵ رستوران، یکی از بهترین گزینهها برای خرید در این شهر است. این ساختمان از زمان گشایش در سال ۲۰۰۳ میلادی به یکی از چشماندازهای اصلی مرکز شهر بیرمنگام تبدیل شده بهگونهای که اغلب در تصاویری که معرف این شهر برای گردشگران است، بهچشم میخورد. در حقیقت میتوان گفت که با تخریب بازار قدیمی شهر در دهه ۱۹۶۰ میلادی و احداث این بنای مدرن و عظیم، چهره بیرمنگام نیز با تغییری همیشگی مواجه شده است.پوشش نمای بیرونی مرکز خرید بولرینگ و فرم منحصربهفردش، ساختمان را همچون خزندهای سختپوست در نظر میآورد. سطح منحنی این بنای نامتعارف با ۱۵ هزار صفحه دیسکمانند آلومینیومی و درخشان به قطر ۶۰ سانتیمتر پوشیده شده است. بنای بولرینگ با ارائه ۲/۱ میلیون فوت مربع فضای خرید، بیش از هر مرکز خرید دیگری در انگلستان، توجه بازدیدکنندگان را به خود جلب میکند. این ساختمان که جایزه طراحی معماری ریبا را –که یکی از معتبرترین جوایز معماری است- به خود اختصاص داده است، بهدلیل فرم و ظاهر نامتعارف خود شهرت دارد که از نوعی لباس پولکی بانوان الهام گرفته شده اما صرفنظر از فرم عظیم و نهچندان خوشایند ساختمان، آنچه حائز اهمیت است، میزان برازندگی لباس بر تن این بناست. برخلاف آنچه که از اینگونه لباسهای پولکی و ظریف در ذهن تداعی میشود، پوشش یکپارچه و یکنواخت بنای بولرینگ، دستکم بهدلیل مقیاسی که در بستر خود دارد، فاقد ظرافتهایی است که در چشم ناظران خوشایند باشد. در حقیقت، به نظر میرسد که این پوشش همچون زرهی ساختمان را در بر گرفته است تا آن را از شر دشمنان خود ایمن دارد. همچنین تعداد کم بازشوها و روزنها در پوسته بیرونی بنا، این مرکز خرید را همچون قلعهای غیرقابل نفوذ جلوه میدهد و به جای آنکه خریداران را به درون خود دعوت کند، در برابر آنان حالتی تدافعی و بیگانه به خود میگیرداما از یکسو، این فرم غیرصمیمی و مرموز همواره حس کنجکاوی ناظران را برای کشف و شناخت آنچه که در درون آن میگذرد، برمیانگیزد بهگونهای که براساس آمار منتشرشده، این مرکز خرید در سال ۲۰۰۴ میلادی با ۳۶ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر بازدیدکننده، شلوغترین مرکز خرید انگلستان بوده است.
مرکز خرید بولرینگ در محدوده تجاری مهم و اصلی شهر بیرمنگام واقع است؛ جایی که از قرون وسطا حائز اهمیت بوده است اما از جنبه منظر شهری، هیچگونه همخوانیای با بافت و سیمای ساختمانهای قدیمی پیرامون خود ندارد و همچون وصلهای ناهماهنگ در کنار آنها خودنمایی میکند؛ گویی مترصد فرصتی است که آنها را از صحنه منظر شهر بیرون راند، همانگونه که خود ناعادلانه بهعنوان یک مرکز خرید مدرن قرن بیستویکمی، بر بستر بازار قدیمی تکیه زده است. در حقیقت بنای این مرکز خرید با بیاعتنایی و نادیده گرفتن ساختمانهای پیرامون خود، نظم حاکم بر منظر شهری را برهم زده و با ارائه خط آسمانی ناهماهنگ، بر رابطه میان شهر و ساختمانهایش خدشه وارد کرده و موجب شده است که بیرمنگام به عنوان زشتترین شهر انگلستان شهرت یابد.براساس اعلام رسانهها، میزان ناامنی و جیببری در مرکز خرید بولرینگ بسیار بالاست اما این موضوع بازدیدکنندگان را از مراجعه به آن باز نداشته است. بهرغم عملکرد مناسب ساختمان در داخل و آمار دلگرمکننده بازدیدکنندگان بنا، در یک نظرسنجی عمومی مرکز خرید بولرینگ بهعنوان زشتترین ساختمان انگلستان شناخته شده و در فهرست ارائهشده از سوی چندین رسانه نیز جزو ۱۰ بنای زشت دنیا قرار گرفته است.