چالش های طراحی ساخت آسمان خراش ها
تاثیر مصالح بر اقلیم و ساخت آسمان خراش ها
بسیاری از طراحان فضای شهری پیش بینی می کنند که تا سال 2050 بیش از 6 بیلیون نفر در شهرها زندگی خواهند کرد و در نهایت ساختمان ها نمی توانند این حجم از جمعیت را در حالت عرضی (به دلیل محدودیت فضا) پوشش دهند و به ناچار باید به روش طولی( آسمان خراش) ساخته شوند. اما ساختمان های بلند همیشه با خودشان چالش های متعددی رو به همراه می آورند و رقابت ظریف و زیادی که بین شرکت های معماری وجود دارد موجب شده ، هر کدامشان تمایل داشته باشند نام خودشان را با آن آسمان خراش گره بزنند.
ساختمان های بلند و تغییر اقلیم در تهران
چالش های معماری برج های مسکونی در شهر تهران یکی از موضوعات مهم و قابل بحثی است که بدون در نظر گرفتن موارد جانبی ، تنها به ساخت و ساز انبوه منجر شده است. آیا به این موضوع فکر کرده اید که چرا اقلیم تهران از معتدل به گرم و خشک تبدیل شده است؟ اگر به چند دهه عقب تر نگاهی بیندازیم می بینیم که وجود برج ها بدون در نظر گرفتن موقعیت مکانی و سنجش جهت باد و نور خورشید ساخته شده اند. این به این معنی است که جبهه هوایی که وارد تهران می شود به برج ها برخورد کرده و امکان چرخش در سطح شهر را پیدا نمیکند. یکی از ساکنین منطقه قیطریه که سال 1354 آپارتمانی را خریداری نموده است این طور بیان میکند: در آن سال که خانه را خریدیم وقتی در بالکن آن که در قسمت جنوبی خانه قرار دارد می ایستادیم میتوانستیم تا جنوب شهر تهران را ببینیم و همینطور قسمت شمالی خانه نیز شاهد منظره کوه های زیبای شمالی بودیم و مهم تر از آن اینکه با بازکردن پنجره شمالی و جنوبی خانه دیگر حتی نیاز به وسایل سرمایشی نبود و کوران باد به تنهایی این موضوع را در تابستان پوشش میداد.
نتیجه گیری این گفتگو این است که علاوه بر تغییر اقلیم، مسئله افزایش مصرف انرژی نیز یکی دیگر از موضوعاتی ست که اتفاق افتاده است. شهر تهران همانند یک کاسه گودی شده است که ساخت و سازهای آن باید در مسیر اصولی طراحی و ساخته شوند.
معضل بعدی استفاده از متریال نادرست در نمای بیرونی ساختمان است. به عنوان مثال بتن اکسپوز و یا سنگ، در طول روز گرما را در خود جذب کرده و سپس آن را غیر اصولی به فضا منتقل می کند.
کوچه هایی با عرض کم و برج هایی با تعداد طبقات زیاد
در تهران تعداد طبقات در هر منطقه با توجه به عرض خیابانها و ارتفاع از سطح دریا و کاربری ساختمانی که احداث خواهد شد، متفاوت است. برای آگاهی از نحوه محاسبه تعداد طبقات مجاز در هر منطقه تهران پیشنهاد می شود بخش یازدهم قوانین ساخت و ساز شهری، مطالعه گردد؛ اما به طور عمومی در اکثر نقاط شهر تهران ساختمانها میتوانند تا ۶ طبقه داشته باشند.
شهرداریها وظیفهی برنامهریزی و تعیین سیاست کلی برای پیشروی شهر را بر عهده دارند. طرح تفصیلی یک شهر گزارشی است که در آن کارشناسان شهرداری به توضیح پهنههای مجاز ساختمانی برای مناطق مختلف و مواردی از جمله تراکم ساخت پرداختهاند. با مطالعهی طرح تفصیلی قبل از تصمیم برای ساخت خانه میتوان به اطلاعات لازم از جمله تعداد طبقات مجاز ساخت در تهران دست پیدا کرد و در صورت لزوم از تجمیع ملک خود با ملکهای مجاور جهت ساخت فضای مورد نظر بهره گیری نمود.
هر کدام از پهنههای موجود با توجه به امکانات و فضای مورد نیاز، بخشی جداگانه را در گزارش تفصیلی به خود اختصاص میدهند. متراژ و تعداد طبقات مجاز در تهران برای هر پهنهای متفاوت است. در ادامه به تعریف این پهنهها می پردازیم.
پهنه مسکونی
در این پهنه با توجه به پارامترهایی همچون تعداد مدرسه،میزان فضای سبز و عرض معابر، تراکم و دیگر شاخص ها تعیین می شوند. هر پهنه به تعدادی زیر پهنه تقسیم می شود مثلا برای پهنه ی مسکونی عام سه زیر پهنه ی تراکم کم ، تراکم متوسط و تراکم بالا تعریف شده اند.
پهنه تجاری
ساختمانهایی که کاربری تجاری یا اداری دارند در این بخش قرار میگیرند. تراکم مجاز ساختمانها و تعداد طبقات مجاز ساخت در تهران در پهنهی تجاری نسبت به مسکونی به مراتب پایینتر است.
پهنه مختلط
حتما تا به حال به ساختمانی برخوردهاید که نیمی از آن تجاری و نیم دیگر آن مسکونی است. پهنهی مجاز برای اینگونه ساخت و ساز را پهنهی مختلط مینامند.
پهنه فضای سبز
یکی از مهمترین وظایف شهرداری، حفظ چهرهی شهر و تضمین سلامت شهروندان با محافظت از فضاهای سبز شهری است. برای همین در ایران و به خصوص تهران، شهرداریها پهنهای جداگانه برای فضای سبز در نظر گرفته و برای انجام هر گونه ساخت و ساز در آن به شدت سختگیری میکنند.
تقریبا به همان سرعتی که یکی از بلندترین ساختمان جهان در حال نامگذاری است، ساختمان دیگر در حال به تصویر کشیده شدن و ترسیم شدن می باشد و این در حالی است که آسمان نیز دارای ظرفیت محدودی برای ساختمان سازی است، پس چگونه این امر بر ساخت پروژه ها تاثیر میگذارد و چه شاهکاری از روش های ساخت و ساز تا بحث متریال قادر خواهند بود تا آسمان خراش ها را در میان ابرها بسازند؟
اول از همه، موضوع بسیار مهم و حائز اهمیت این است که میزان بلندی ساختمان و چگونگی ساخت ان تعیین شود.
شورای ساختمان های بلند و زیستگاه شهری در آمریکا که در سال 1966 تاسیس شده و به اختصار (CTBUH) نامیده میشود، ساختمان هایی که به ارتفاعات قابل توجهی دست می یابند را به دو گروه تقسیم می کند. ساختمان فوق بلند، ساختمانی است که ارتفاع آن در حدود 300 متر (984 فوت) باشد و ساختمان مگاتال (بسیار بلند) که ارتفاع ان نیز به حدود 600 متر میرسد.
برج خلیفه هنوز هم بلندترین آسمان خراش جهان است، اندازه آن حدود 2/722 فوت و یا کمی بیشتر از نیم مایل می باشد،بعد از گذشت 8 سال ،ساختمان Merdeka 118 در مالزی با طول 500 فوت کمتر بعد از برج خلیفه قرار گرفت از طرفی پیشبینی میشود که اولین ساختمان با ارتفاع یک مایل در جهان ظرف 30 سال آینده تکمیل شود.